Nauka staje się bardziej interesująca, gdy dorośli angażują dzieci w różne eksperymenty. Dzięki takim doświadczeniom maluchy nie tylko zdobywają nową wiedzę, ale też rozwijają umiejętność myślenia, badania i odkrywania świata wokół siebie.
W tym artykule Mathema przedstawi kilka ciekawych i zabawnych eksperymentów, które można łatwo przeprowadzić w domu. Na pewno przypadną one do gustu dzieciom!
Eksperymenty dla przedszkolaków
Rozpuszczanie cukru
Pokaż dziecku, że cukier można rozpuścić w wodzie. Wystarczy wsypać łyżeczkę cukru do szklanki z wodą i zamieszać. Dziecko zobaczy, jak cukier „znika”, stając się częścią wody. Porozmawiajcie o tym, jak cukier się rozpuszcza i jak zmienia smak wody.
Co pływa, a co tonie?
Napełnij miskę wodą i poproś dziecko, by znalazło w domu różne przedmioty: kamyk, kawałek jabłka, plastikową nakrętkę, łyżkę, listek itp. Niech dziecko po kolei wrzuca przedmioty do wody i obserwuje, które z nich pływają, a które toną. Porozmawiajcie o tym, dlaczego niektóre przedmioty unoszą się na powierzchni, a inne opadają na dno.
Kolorowy lód
Napełnij foremki do lodu wodą i dodaj do każdej komórki kilka kropli barwnika spożywczego. Pozwól dziecku wybrać kolory i wymieszać je patyczkiem lub łyżeczką. Włóż foremki do zamrażarki i poczekaj, aż lód zamarznie. Gdy lód będzie gotowy, wyjmij go i wrzuć do miski z wodą, by dziecko mogło zobaczyć, jak lód się topi i barwi wodę na różne kolory.
Bańki mydlane
Przygotuj roztwór mydła i wlej go do małej miseczki lub talerzyka. Pokaż dziecku, jak robić bańki za pomocą słomki. Pozwól mu samodzielnie spróbować, zwracając uwagę na to, jak wielkość baniek zależy od siły wydmuchu oraz jak zabawnie pękają, zostawiając krople mydła na powierzchni.
Dźwięki w szklankach
Ustaw przed dzieckiem kilka szklanek i napełnij je wodą na różną wysokość: jedną niemal do pełna, drugą do połowy, a trzecią tylko na dno. Daj dziecku łyżkę i poproś, aby uderzyło nią w każdą szklankę. Dziecko usłyszy, jak dźwięk zmienia się w zależności od poziomu wody. Wyjaśnij, że poziom wody wpływa na wysokość dźwięku, który słyszy, i że to ciekawe zjawisko nazywane jest „rezonans”.
Ciekawe eksperymenty fizyczne i chemiczne dla dzieci
Wulkan z sody i octu
Zacznij od zrobienia „wulkanu” z plasteliny lub gliny, nadając mu kształt góry z otworem na szczycie. Umieść „wulkan” na tacy lub w głębokim talerzu, aby łatwiej było sprzątać. Do wnętrza wulkanu wsyp łyżkę sody. Dodaj kilka kropli barwnika spożywczego, aby piana miała intensywny kolor. Gdy wszystko będzie gotowe, poproś dziecko, by ostrożnie wlało ocet do otworu „wulkanu”. W wyniku reakcji sody z octem pojawi się piana, która zacznie się burzyć, imitując erupcję wulkanu. Wyjaśnij dziecku, że to efekt reakcji chemicznej między sodą a kwasem (octem).
Jajko w wodzie
Weź dwie szklanki: jedną napełnij zwykłą wodą, a drugą wodą, w której rozpuścisz 4-5 łyżek soli. Dobrze wymieszaj wodę z solą, aż sól całkowicie się rozpuści. Pokaż dziecku surowe jajko i zapytaj, co się stanie, gdy włożysz je do wody. Następnie delikatnie umieść jajko w szklance z czystą wodą – zatonie. Potem włóż jajko do szklanki z solanką – jajko będzie unosić się na powierzchni. Wyjaśnij dziecku, że sól zwiększa gęstość wody, co sprawia, że jajko pływa.
Kolorowe kwiaty
Weź biały kwiat, umieść go w szklance lub wazonie i napełnij wodą. Dodaj kilka kropli barwnika spożywczego. Pozwól dziecku wybrać kolor i obserwować, co się dzieje. Po kilku godzinach lub dniach dziecko zobaczy, jak płatki stopniowo nabierają koloru wody. Wyjaśnij, że rośliny pobierają wodę przez łodygę, co pomaga im „pić” wodę i „przyswajać” barwnik.
Balon nadmuchiwany gazowaną wodą
Weź butelkę wody gazowanej, zdejmij korek i delikatnie nałóż balon na szyjkę butelki, nie pozwalając gazowi wydostać się na zewnątrz. Poproś dziecko, by obserwowało balon i poczekało kilka minut. Dziecko zauważy, że balon zaczyna się sam nadmuchiwać. Dzieje się tak dzięki dwutlenkowi węgla, który wydobywa się z wody i unosi balon. Wyjaśnij dziecku, że dwutlenek węgla to gaz, który tworzy bąbelki w wodzie gazowanej i może nadmuchać balon bez naszej pomocy.
Niewidzialny atrament
Zaproponuj dziecku sok z cytryny jako „atrament”. Za pomocą patyczka do uszu lub pędzelka dziecko może napisać lub narysować coś na białym arkuszu papieru. Po wyschnięciu napisy lub rysunki staną się niewidoczne. Następnie, pod twoim nadzorem, dziecko może podgrzać papier (np. nad świecą lub lampką, trzymając go w bezpiecznej odległości od ognia). Sok z cytryny zacznie ciemnieć i napis stanie się widoczny. To świetny sposób, by dziecko poczuło się jak prawdziwy „detektyw”, odkrywając tajne wiadomości.
Inne ciekawe eksperymenty dla dzieci
Rakietowy stateczek
Weź mały plastikowy pojemnik, np. po jogurcie, i wytnij z niego stateczek. W tylnej części statku zrób mały otwór i włóż w niego słomkę. Następnie wlej do słomki roztwór mydlany i umieść stateczek na wodzie. Roztwór mydlany wypływający ze słomki spowoduje efekt rakiety, który sprawi, że stateczek zacznie poruszać się do przodu.
Pływające papierowe rybki
Wytnij kilka małych rybek z papieru i połóż je na wodzie. Poproś dziecko, aby naniosło kroplę płynnego mydła na ogonek jednej z rybek i obserwowało, jak rybka zaczyna „pływać” do przodu. To zjawisko występuje, ponieważ mydło zmniejsza napięcie powierzchniowe wody.
Tańczące rodzynki
Napełnij przezroczystą szklankę wodą gazowaną i wrzuć do niej kilka rodzynek. Po chwili rodzynki zaczną unosić się na powierzchnię, a następnie opadać z powrotem na dno, tworząc efekt „tańca”. Dzieje się tak, ponieważ bąbelki gazu przyczepiają się do rodzynek, unosząc je do góry.
Elektroliza wody
Do tego eksperymentu potrzebujesz źródła prądu stałego (np. bateria 9V), dwóch grafitowych prętów z ołówków, szklanki wody i odrobiny soli. Napełnij szklankę wodą, dodaj szczyptę soli, aby poprawić przewodność elektryczną, a następnie zanurz w wodzie grafitowe pręty. Podłącz pręty do baterii za pomocą przewodów. Po chwili dziecko zobaczy, jak na końcach prętów tworzą się bąbelki – to wodór i tlen uwalniane w procesie elektrolizy.
Wąż faraona
To efektowny eksperyment chemiczny, do którego potrzebne jest suche paliwo (np. tabletka glukonianu wapnia) i źródło ognia. Zapal tabletkę glukonianu wapnia, a ona zacznie się powoli rozkładać, wydzielając czarny „ogon”, przypominający węża wyrastającego z małej tabletki. Eksperyment ilustruje proces spalania i rozkładu termicznego.
Ogień, który nie gaśnie w wodzie
Ten eksperyment pokazuje reakcję węglika wapnia z wodą. Weź niewielką ilość węglika wapnia i umieść go w wodzie. W wyniku reakcji powstaje gaz acetylenowy, który można podpalić. Ogień będzie płonął nawet na powierzchni wody, co wygląda bardzo efektownie. Jednak eksperyment ten powinien być przeprowadzany pod nadzorem dorosłego, z zachowaniem wszelkich zasad bezpieczeństwa.
