Dyskalkulia to zaburzenie uczenia się, które specyficznie wpływa na zdolność osoby do rozumienia i korzystania z liczb oraz pojęć matematycznych. Może powodować poważne trudności u dziecka, wpływając na jego postępy w nauce i samopoczucie. Diagnoza i leczenie dyskalkulii mogą być trudne, ponieważ to zaburzenie często pozostaje nierozpoznane lub jest mylone z innymi problemami w nauce.
W tym artykule platforma edukacyjna Mathema przybliży, jak rozpoznać dyskalkulię, jakie są metody jej diagnozowania i leczenia, a także jak rodzice i opiekunowie mogą pomóc dziecku z tym zaburzeniem. Dzięki zrozumieniu problemu i wsparciu dorosłych, dzieci z dyskalkulią mogą osiągać sukcesy i nabierać pewności siebie w swoich umiejętnościach matematycznych.
Czym jest dyskalkulia?
Dyskalkulia to zaburzenie, które powoduje trudności w nauce matematyki i rozumieniu pojęć matematycznych. Niektórzy nazywają ją „matematyczną dysleksją”, ale są to różne zaburzenia wymagające odmiennych podejść. Osoby z dyskalkulią mogą dobrze czytać, ale mają trudności z liczeniem i rozumieniem matematyki. Szacuje się, że od 3% do 7% ludzi na świecie cierpi na dyskalkulię.
Dyskalkulia może także powodować trudności w rozumieniu pojęć „więcej” i „mniej”. Niestety, to zaburzenie nie jest dobrze zbadane, dlatego istnieje niewiele sprawdzonych danych na temat jego wpływu na naukę.
Jest pewne, że dyskalkulia nie jest problemem związanym z inteligencją. Uczniowie mogą dobrze rozumieć i uczyć się innych przedmiotów, ale nadal liczą na palcach. W przypadku braku zrozumienia ze strony rodziców i nauczycieli dziecko może odczuwać frustrację i izolację od rówieśników. Bez wsparcia dorosłych uczniowie tracą wiarę w siebie, a ich wyniki w szkole pogarszają się.
Pamiętaj, że jeśli dziecko ma trudności z matematyką, nie należy od razu diagnozować u niego dyskalkulii i rezygnować z nauki matematyki. To trudny przedmiot, który sprawia trudności nawet bardzo uzdolnionym dzieciom.
Korepetytorzy Mathema pomagają rozwiązywać problemy z matematyką u dzieci w różnym wieku. Nie zawsze muszą mieć poważne zaburzenia, częściej problemy wynikają z niezrozumiałych wyjaśnień nauczyciela lub charakteru dziecka. Nasi pedagodzy prowadzą także indywidualne zajęcia online dla dzieci z dysleksją i dyskalkulią.
Jak rozpoznać dyskalkulię u dziecka?
Oto niektóre z najczęstszych objawów dyskalkulii u dzieci, przedstawione bardziej szczegółowo:
Trudności z rozpoznawaniem liczb
Dzieci mogą mylić liczby, które wyglądają podobnie, np. „6” i „9”. Mogą mieć trudności z zapamiętywaniem liczb i ich kolejności. Mogą także mieć problemy ze zrozumieniem pojęcia ilości i porządku liczb.
Problemy z podstawowymi operacjami matematycznymi
Dziecko może mieć trudności z dodawaniem małych liczb, takich jak 2 + 3, bez użycia palców lub innych wizualnych pomocy. Odejmowanie może sprawiać trudności, a dziecko może często popełniać błędy nawet przy prostych zadaniach, takich jak 5 – 2. Mnożenie i dzielenie mogą wydawać się szczególnie trudne, a dziecko może nie przyswajać tabliczki mnożenia.
Trudności w postrzeganiu czasu i przestrzeni
Dziecko może mieć problemy ze zrozumieniem pojęć „wcześniej” i „później” lub nie potrafi oszacować, ile czasu zajmie określone zadanie. Mogą występować trudności ze zrozumieniem i używaniem miar przestrzennych, takich jak długość, szerokość i wysokość.
Problemy z pamięcią
Dziecko może mieć trudności z zapamiętywaniem reguł matematycznych, formuł i kolejności kroków w rozwiązywaniu zadań. Często występują problemy z zapamiętywaniem pośrednich wyników podczas wykonywania obliczeń.
Trudności z rozumieniem zadań tekstowych
Dziecko może mieć problemy z określeniem, jakie operacje matematyczne należy zastosować do rozwiązania zadania. Może być trudno przetłumaczyć opis słowny na symbole matematyczne i równania.
Niska samoocena i lęk
Ze względu na ciągłe trudności z matematyką, dziecko może czuć się mniej zdolne w porównaniu z rówieśnikami, co negatywnie wpływa na jego samoocenę. Lęk może objawiać się nerwowością podczas lekcji matematyki lub odmową wykonywania zadań matematycznych.
Co powoduje dyskalkulię?
Niejasność przyczyn u dzieci
W większości przypadków, szczególnie u dzieci, przyczyny dyskalkulii pozostają nieznane. Eksperci nadal badają możliwe czynniki, które mogą przyczyniać się do rozwoju tego zaburzenia, ale konkretne przyczyny często są trudne do ustalenia. Istnieją dowody na to, że zaburzenia uczenia się, w tym dyskalkulia, mogą mieć podłoże rodzinne, co sugeruje możliwą predyspozycję genetyczną. Jednak, aby potwierdzić tę hipotezę, potrzebne są dalsze badania.
Współistniejące zaburzenia
Dyskalkulia często występuje razem z innymi zaburzeniami, co może pomóc w jej rozpoznaniu i diagnozowaniu. Wśród schorzeń, które często towarzyszą dyskalkulii, można wymienić:
- Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD): To zaburzenie może wpływać na zdolność dziecka do koncentrowania się na zadaniach matematycznych i rozumienia pojęć matematycznych.
- Dysleksja, dysgrafia lub niewerbalne zaburzenia uczenia się: Te zaburzenia mogą utrudniać odbiór i przetwarzanie informacji, co również dotyczy zadań matematycznych.
- Zaburzenia integracji sensorycznej: Problemy z przetwarzaniem informacji sensorycznych mogą utrudniać zrozumienie zadań matematycznych i pojęć przestrzennych.
- Zaburzenia ze spektrum autyzmu: Dzieci z autyzmem mogą mieć trudności z interakcjami społecznymi i komunikacją, co również może wpływać na naukę matematyki.
Zaburzenia psychiczne
Osoby z dyskalkulią są również bardziej narażone na rozwój zaburzeń psychicznych. Może to być związane z frustracją i stresem wynikającym z trudności w nauce i interakcjach społecznych. Zaburzenia psychiczne mogą obejmować lęk, depresję i niską samoocenę.
Nabyta dyskalkulia
Istnieją pewne przyczyny, które mogą spowodować rozwój dyskalkulii później w życiu, znanej jako nabyta dyskalkulia. Może to być wynikiem urazu mózgu, udaru lub innych chorób neurologicznych. Warto zaznaczyć, że nabyta dyskalkulia nie jest zaburzeniem uczenia się, ale może wpływać na zdolność osoby do wykonywania zadań matematycznych.
Jak diagnozuje się dyskalkulię?
Rola rodziców i pediatrów
Rodzice, którzy zauważą u swojego dziecka objawy dyskalkulii, mogą skonsultować się z pediatrą, aby uzyskać więcej informacji na temat procesu diagnozowania i leczenia dyskalkulii. Pediatra może zalecić wizytę u specjalistów, takich jak neuropsychologowie lub psychologowie edukacyjni, którzy mają doświadczenie w diagnozowaniu i leczeniu zaburzeń uczenia się.
Kryteria diagnostyczne według DSM-5
Do diagnozowania dyskalkulii używa się kryteriów określonych w Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5). Według DSM-5 istnieją dwa główne kryteria dotyczące objawów związanych z matematyką w specyficznym zaburzeniu uczenia się:
- Trudności w opanowaniu pojęcia liczby, liczb lub obliczeń.
- Trudności w matematycznym rozumowaniu.
Aby zdiagnozować zaburzenie, co najmniej jedno z tych kryteriów musi występować przez co najmniej sześć miesięcy, mimo zapewnienia odpowiedniej pomocy w przezwyciężaniu tych trudności.
Brak testów laboratoryjnych
W przeciwieństwie do niektórych innych stanów medycznych nie istnieją testy laboratoryjne, obrazowe ani diagnostyczne, które mogłyby zdiagnozować dyskalkulię. Diagnoza koncentruje się na ocenie konkretnych umiejętności matematycznych dziecka i wykluczeniu innych możliwych przyczyn trudności z matematyką. Może to obejmować badanie pod kątem problemów zdrowotnych, takich jak problemy ze wzrokiem lub słuchem, a także innych schorzeń związanych z mózgiem lub zdrowiem psychicznym, które mogą wpływać na proces uczenia się.
Jak leczy się dyskalkulię?
Dyskalkulię można leczyć u dzieci, ponieważ ich mózg nadal się rozwija. Oznacza to, że dzieci mogą rozwijać umiejętności, które pomogą im radzić sobie z tym zaburzeniem. Leczenie zazwyczaj obejmuje indywidualne programy nauczania dostosowane do potrzeb każdego dziecka.
Ważne jest, aby rozpocząć leczenie jak najwcześniej. Im wcześniej dziecko zacznie otrzymywać pomoc, tym lepiej będzie mogło przystosować się do dyskalkulii i zminimalizować jej wpływ na swoje życie.
Metody leczenia mogą się różnić w zależności od wielu czynników, w tym głównej przyczyny dyskalkulii. Lekarz lub specjalista ds. edukacji będzie mógł przedstawić dostępne opcje leczenia i zalecić te, które najlepiej odpowiadają potrzebom dziecka.
Jak pomóc dziecku z dyskalkulią?
Jeśli Twoje dziecko cierpi na dyskalkulię, istnieje kilka sposobów, jak możesz mu pomóc:
- Skonsultuj się z profesjonalistami: Zwróć się do specjalistów w dziedzinie edukacji i medycyny, którzy mogą udzielić Ci porad i zaleceń dotyczących dodatkowych zasobów, które mogą pomóc Twojemu dziecku. Ich doświadczenie może być bardzo pomocne w znalezieniu najlepszych strategii i metod nauczania.
- Znajdź skuteczne strategie nauczania: Istnieje wiele metod, które mogą pomóc dziecku z dyskalkulią. Może to być wykorzystanie gier edukacyjnych, muzyki lub wizualnych materiałów pomocniczych. Wypróbuj różne podejścia, aby znaleźć to, które najlepiej odpowiada Twojemu dziecku, i aktywnie korzystaj z tych metod w nauce.
- Wspieraj i motywuj: Dzieci z dyskalkulią mogą odczuwać frustrację z powodu swoich trudności z matematyką. Pamiętaj, że to nie jest ich wina i że mogą nauczyć się pokonywać te trudności. Twoje wsparcie może znacznie wpłynąć na ich postawę i motywację do nauki.
- Chroń dziecko przed negatywnymi skutkami: Bez odpowiedniego wsparcia dzieci z dyskalkulią mogą doświadczać problemów z niską samooceną oraz lękiem lub depresją. Zachęcanie i pozytywne wsparcie z Twojej strony mogą pomóc im osiągnąć sukces i nauczyć się radzić sobie z tym stanem, aby nie ograniczał ich w przyszłości.
